Dienstenmodel basisinfrastructuur
Via de bibliotheekwebsite zijn er verschillende mogelijkheden om de collectie op een gebruiksvriendelijke en hedendaagse manier tot bij het publiek te brengen. Verschillende processen om een boek te ontlenen zijn op een doordachte en logische manier geïntegreerd in de basisinfrastructuur (publiekscatalogus), met aandacht voor de lener en de verschillende manieren om die vlot te laten vinden wat hij zoekt.
Hoe vind je een boek?
Een lener heeft een bepaald boek uit jouw collectie nodig en gaat op zoek in de online catalogus op de lokale bibliotheekwebsite. Hoe kan de bib deze lener zo goed mogelijk helpen?
Is het boek aanwezig, dan kan de lener het boek uit het rek gaan halen in de bib. Hij kan het boek ook meteen digitaal lezen (e-boek) of laten klaarleggen bij de eigen bib. Zo is hij zeker dat het er nog is wanneer hij in de bibliotheek arriveert.
Is het boek uitgeleend, maar wel aanwezig in andere bib uit het regionetwerk of een filiaal, dan kan hij het zelf gaan ophalen of het boek laten overkomen naar zijn eigen bib, als de bibliotheken in die regio's een voldoende verregaande samenwerking hebben (meer over types samenwerkingsverbanden).
Zit het boek niet in de collectie van de eigen bib, het regionetwerk of de filialen en is de lener niet gehaast, dan kan hij een aankoopsuggestie doen bij zijn eigen bib. Voor bestelde of tijdelijke onbeschikbare materialen kan hij vragen om een seintje te krijgen via e-mail wanneer het opnieuw beschikbaar is.
Zit het boek niet in de collectie van de eigen bib, het regionetwerk of de filialen, maar wel in de collectie van een andere bib uit het netwerk van de openbare bibliotheken in Vlaanderen of Brussel, dan kan hij daar een exemplaar ophalen. Als de lener bijvoorbeeld toevallig in de buurt moet zijn of de bib niet te ver is. Hiervoor moet hij zich eerst online inschrijven in de andere bib.
Zijn alle hierboven vermelde mogelijkheden geen optie voor de lener, dan kan hij het boek laten overbrengen (= interbibliothecair leenverkeer of IBL). Dit verloopt niet via de lokale bibliotheekwebsite, maar via de Vlaamse catalogus bibliotheek.be. Daar ziet de lener de beschikbaarheid in alle Vlaamse bibliotheken, de mogelijkheden en kostprijs voor IBL.
Verschillende processen maken deze flow online mogelijk:
Digitale levering
De lener leent een online exemplaar van het werk. In de catalogus staat duidelijk aangegeven van welke titels ook e-boeken beschikbaar zijn via het e-boekenplatform. Je kan voor de digitale collecties een apart betalend abonnement voorzien.
Geef me een seintje
Cultuurconnect onderzocht of bibliotheekgebruikers een seintje via mail willen krijgen als een uitgeleend materiaal opnieuw op de rekken staat. Op basis van dit onderzoek kunnen leners sinds september 2022 aangeven dat ze een notificatie via e-mail willen krijgen als boeken die op hun lijstje staan, (opnieuw) beschikbaar zijn in de bib.
Klaarleggen
Leners kunnen materialen reserveren die uitgeleend zijn aan een andere lener, maar ook materialen die in de bibliotheek aanwezig of enkel raadpleegbaar zijn. Deze materialen worden aan de kant gehouden, zodat zij ze kunnen ophalen. Leners kunnen reserveren of een magazijnaanvraag doen aan de balie of via hun Mijn Bibliotheek-profiel. Jouw bibliotheek kan hiervoor verschillende tarieven vragen.
Regiodiensten
Een werk is niet beschikbaar in de eigen bibliotheek, maar wel in een bibliotheek uit de regio of een filiaal. Binnen het regionetwerk kan de lener dit werk ontlenen, reserveren, laten klaarleggen in de andere bib of laten leveren in de eigen bib. In de publiekscatalogus is deze "brede" beschikbaarheidsinformatie duidelijk voor de lener.
Aankoopsuggestie
Aankopen is soms een duurzamere optie dan IBL, zeker als leners tijd hebben om te wachten op hun boek. Veel bibliotheken hebben nu al een formulier voor aankoopsuggesties op hun website.
Het vernieuwde IBL
Een werk is niet beschikbaar in de eigen bibliotheek, maar wel in een andere openbare bibliotheek in Vlaanderen en Brussel. Binnen dit netwerk kan de lener een werk mits betaling laten leveren in de eigen bib. In de publiekscatalogus ziet de lener deze mogelijkheden. Door dit in te bedden in de Basisinfrastructuur Digitale Bibliotheek worden de werkprocessen vereenvoudigd.
Lees meer over het vernieuwde IBL.
Online inschrijven
Wat? Gebruikers kunnen via Mijn Bibliotheek online hun lidmaatschap verlengen of zich voor de eerste keer inschrijven in de bib. Ook jouw bibliotheek kan deze digitale basisdiensten kosteloos aanbieden.
Thuislevering
Uit onderzoek naar thuislevering blijkt dat noch de gebruiker noch de bibliotheek hiervoor vragende partij is, tenzij voor specifieke doelgroepen of eventueel voor pakketten of titels uit een andere bib.