Van betere gebruikservaring tot e-inclusie: hoe krijgt de innovatieagenda vorm?

Bibliotheken
26/10/23

De stuurgroep Digitale Bibliotheek denkt na over de (digitale) toekomst van de bibliotheken. Hun doel? Een innovatieagenda opstellen voor de komende jaren. Maar hoe stellen ze deze agenda precies samen en komen ze tot de gemaakte keuzes? Annemie Arras (bib Bree) en Sara Clauw (bib ARhus Roeselare) lichten graag de werking en hun motivaties toe.

De kracht van de massa

Annemie: "Het is geen makkelijk verhaal om een innovatieagenda samen te stellen. Laat ons dat duidelijk zijn. Maar ik denk dat je voor iedereen iets moet doen. Zodat elke bib het gevoel krijgt van vooruitgang en dat de projecten die we lanceren voor elke bib toepasbaar of herkenbaar zijn."

Sara: "Het feit dat de stuurgroep een vrij grote groep is en samengesteld is uit verschillende profielen, zorgt ervoor dat de kracht van de massa bepaalde zaken naar boven brengt. Zo kom je tot een goede besluitvorming. Je zit uiteraard steeds met je eigen overtuigingen, maar door deze allemaal samen te leggen, komen de breedst gedragen eerst in zicht. Dat was ook telkens het proces: we zitten met een ei, leggen dit op tafel en bekijken samen welke zaken het meeste doorwegen voor alle bibliotheken."

Annemie Arras
Het feit dat de stuurgroep een vrij grote groep is en uit verschillende profielen bestaat, zorgt ervoor dat de kracht van de massa bepaalde zaken naar boven brengt. Zo kom je tot een goede besluitvorming.

Fricties in kaart brengen

Annemie: "Er zijn daarnaast een aantal fricties die vaak aan bod komen. Ik denk bijvoorbeeld aan het bestaan van leesgroepen. Dit is een terugkerend verhaal voor veel bibliotheken, maar zeker niet voor allemaal. Op een vergadering is er altijd wel iemand die dit punt op tafel legt. Deze fricties hebben betrekking op de bibliotheekmedewerkers en bepalen de volgorde van punten op de innovatieagenda."

Sara: "Gebruiksgemak voor de bibliotheekgebruikers - onder andere wat betreft de digitale collecties - is ook zo een frictie. Ik denk bijvoorbeeld aan het vergemakkelijken van de toegang tot deze collecties."

Annemie: "Klopt. Dat blijft een moeilijke kwestie. Maar eens de koppeling tussen Mijn Bibliotheek en het rijksregister er is, zetten we een stap vooruit op vlak van toegankelijkheid en online inschrijven."

Diversiteit binnen de projecten

Sara: "Ik vind het interessant dat er in heel het proces verschillende projecten de revue passeren. Sommige zaken zijn heel concreet, zoals bijvoorbeeld de koppeling van het rijksregister. Andere zaken - zoals bijvoorbeeld e-inclusie of samenwerking met het onderwijs - vinden we belangrijk, maar we missen nog een beeld van welke noden en opportuniteiten er zijn om het duidelijk uit te werken. Het proces biedt daar de kans om dat verder uit te zoeken en te bevragen."

Annemie: "Inderdaad, sommige projecten vragen om extra onderzoek, terwijl andere projecten quasi meteen klaar zijn voor uitvoering. Er zit een enorme diversiteit binnen de agendapunten en je kan ze niet allemaal met dezelfde parameters aftoetsen."

Sara: "Het is goed dat onderzoek gebeurt zodat een project niet meteen van tafel geveegd wordt indien het nog niet tastbaar is. Daarnaast is het een voordeel voor de sector als dit bovenlokaal gebeurt in plaats van ieder voor zich."

Sommige projecten vragen om extra onderzoek, terwijl andere projecten quasi meteen klaar zijn voor uitvoering. Er zit een enorme diversiteit binnen de agendapunten en je kan ze niet allemaal met dezelfde parameters aftoetsen.

Het belang van e-inclusie

Annemie: "E-inclusie is onvermijdelijk. Als bibliotheek heb je daar een taak. Je kan niet ontkennen dat dat een belangrijke opdracht is en dat die aan belang wint. Dat geeft bibliotheken de kans zich te profileren in de gemeente of stad. E-inclusie kan je als lokaal bestuur niet meer negeren. Een bibliotheek is daar de ideale speler voor."

Sara: "Er beweegt al heel wat op vlak van e-inclusie. Voor bibliotheken specifiek is het interessant te onderzoeken welke rol zij structureel spelen en hoe ze de diversiteit aan acties en projecten duurzaam inbedden in de werking. Ik denk dat er in heel veel bibliotheken acties zijn. Dat kan gaan over kleine of grote acties. In de bib van Roeselare helpen we bijvoorbeeld het beleid rond e-inclusie vormgeven. Andere bibliotheken zijn misschien minder betrokken, maar vinden het wel nodig om het in kaart te brengen of relevante informatie beter te laten doorstromen."

Samenwerking met het onderwijs

Annemie: "Wat betreft het onderwijs: dat is voor mij een evidentie."

Sara: "Sommige bibliotheken werken reeds rond thema onderwijs en voelen geen nood aan nieuwe tools. Andere vonden dit juist een belangrijk thema. Ik ben ervan overtuigd dat innovatieve projecten de moeite waard zijn om te onderzoeken. Welke mogelijkheden zijn er nog? Kunnen we iets leren van buitenlandse voorbeelden? Er was nog te weinig zicht op mogelijkheden en noden binnen de stuurgroep om expliciete projecten te selecteren, maar de vraag moet op zijn minst wel verder onderzocht worden. Hoe meer er gezamenlijk gebeurt, hoe beter.

Annemie: "De vraag die we zeker moeten stellen, is hoe dit past in wat Cultuurconnect rond het digitale aspect doet. De digitale poot binnen dit thema vind ik persoonlijk heel moeilijk. Ik denk bijvoorbeeld aan een tool waardoor kinderen of jongeren echt aan het lezen gaan. Niet enkel zoeken naar materiaal, maar effectief overgaan tot lezen. We moeten digitaal mee."

De consensus rond dit thema is wel niet altijd gelijk. Sommige bibliotheken werken reeds rond thema onderwijs en voelen geen nood aan nieuwe tools. Andere vonden dit juist een belangrijk thema.

Onderzoek is nodig

Sara: "Ik denk dat het digitale aspect ondersteunend moet zijn aan de werking die er reeds is binnen het onderwijs. Daarnaast vind ik monitoring en impactmeting ook zeer interessant. Er zijn verschillende pistes mogelijk om verder te onderzoeken. Het zou vreemd zijn om er helemaal niets mee te doen."

Annemie: "Het is eigenlijk een beetje een onontgonnen gebied. Wat betreft de samenwerking met het onderwijs zitten we echt nog in die onderzoeksfase. We moeten onderzoeken wat we kunnen betekenen op digitaal gebied en welke ondersteuning er nodig is. Dat is een heel andere opdracht dan die van e-inclusie."

Sara: "Al is het slechts het bundelen van de digitale tools die er reeds bestaan. Ik denk bijvoorbeeld aan Bieblo of Mijn Leestipper voor Young Adults waar momenteel onderzoek naar loopt. Een soort omgeving creëren die al deze informatie verzamelt of onderzoeken wat mogelijk is met de bestaande digitale schoolomgevingen."

De stuurgroep Digitale Bibliotheek denkt na over de grote strategische uitdagingen voor de hele bibliotheeksector. Ze hakt belangrijke knopen door en bewaakt een coherente visie op de digitale dienstverlening. Wie zetelt er in de Stuurgroep Digitale Bibliotheek en wat is er reeds gebeurd?

Dat lees je allemaal op onze website!

Deel dit artikel:

Gerelateerde nieuwsberichten

  • 23/06/23
    Bibliotheken
    Digitale basisinfrastructuur

    Resultaat stemronde subsidievoorstel stuurgroep: innovatie versterken

    92% van het vertegenwoordigde inwonersaantal stemde in met het subsidievoorstel van de stuurgroep Digitale Bibliotheek. Bekijk de resultaten en de volgende stappen.